Hoạt động Dự án Tăng cường khả năng chống chịu lũ lụt tại cộng đồng và Dự án “Hành động sớm dựa trên cảnh báo – Khu vực Đông Nam Á” (FbEA-SEA) do Tổ chức Plan International tài trợ.

Ngày 12/8/2021, Thỏa thuận hợp tác giữa tổ chức Plan và Hội Chữ thập đỏ (CTĐ) tỉnh Quảng Trị, về việc triển khai dự án Nâng cao khả năng chống chịu lũ lụt trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đã được ký kết. Thời gian triển khai dự án từ ngày 01/01/2021 - 31/12/2024 tại xã Hướng Hiệp, Mò ó (huyện Đakrông), xã Triệu Long, Triệu Độ (huyện Triệu Long), Phường Đông Lương, Đông Lễ (Thành phố Đông Hà). Mục đích thực hiện dự án nhằm nghiên cứu khả năng chống chịu giai đoạn đầu dự án, thu thập dữ liệu làm căn cứ để triển khai lựa chọn các can thiệp của dự án. Thực hiện xếp hạng và phân tích số liệu đầu vào dự án, đánh giá khả năng chống chịu sau lũ lụt, tập huấn hỗ trợ các sáng kiến tăng cường khả năng chống chịu lũ lụt. Nâng cao năng lực của chính quyền địa phương và cộng đồng, góp phần giảm thiểu tác động của loại hình thiên tai, lựa chọn can thiệp phù hợp nhu cầu cộng đồng địa phương.
Trong thời gian qua, Hội CTĐ tỉnh đã phối hợp tổ chức 12 lớp tập huấn sơ cấp cứu cho 240 thành viên của đội xung kích các xã phường. Trang bị kiến thức và hướng dẫn học viên thực hành thành thạo các kỹ thuật sơ cấp cứu cơ bản, với 11 bài học lý thuyết và thực hành theo chương trình Sơ cấp cứu dành cho Tình nguyện viên cấp 1 tại cộng đồng.
Ông Lê Quang Chẩm, thôn An Lợi xã Triệu Độ, đội xung kích xã Triệu Độ cho biết: ‘tôi được cung cấp kiến thức về các kỹ năng sơ cấp cứu, trước đây chứng kiến nhiều trường hợp tai nạn xảy ra tại thôn nhưng không biết cách sơ cứu cho nạn nhân. Sau khi tham gia lớp tập huấn này, tôi đã biết được các kiến thức và kỹ năng sơ cứu cơ bản như là: sơ cứu chảy máu, gãy xương, ngưng thở ngưng tim…Tôi sẻ cố gắng dùng những gì học được để sơ cứu cho những trường hợp xảy ra tại cộng đồng sinh sống ’’.
Dự án Nâng cao khả năng chống chịu lũ lụt đã tiến hành bàn giao trang thiết bị cho các đội xung kích các xã gồm áo mưa, đèn pin, ủng đi mưa, áo phao, loa cầm tay, cưa máy với tổng số tiền hơn 300 triệu đồng.
Hội CTĐ tỉnh và Ban dự án Plan tiến hành đánh giá cảnh báo sớm tại cộng đồng. Xác định được điểm mạnh, yếu và đề xuất các giải pháp để nâng cấp hệ thống cảnh báo sớm. Thay đổi về tư duy và nhận thức của cộng đồng về hệ thống cảnh báo sớm và việc thực hiện đánh giá hệ thống cảnh báo sớm một cách hệ thống, toàn diện, không chỉ tập trung vào việc trang cấp trang thiết bị, phương tiện.
Bên cạnh đó, Dự án tiến hành Lập Hồ sơ cộng đồng cho 6 xã/phường Dự án, nhằm thu thập thông tin về lịch sử cộng đồng, khảo sát tác động của lũ lụt, đánh giá hiện trạng cộng đồng, rủi ro thiên tai, nguồn lực và khả năng, công tác ứng phó phòng chống lũ lụt của cộng đồng. Thông qua việc phỏng vấn nhanh, phỏng vấn chuyên sâu, thảo luận nhóm, lấy ý kiến từ chính cộng đồng sinh sống để phân tích, đánh giá, tổng hợp hồ sơ cộng đồng từng xã.
Trong khuôn khổ tài trợ của tổ chức Plan International, Dự án “Hành động sớm dựa trên cảnh báo – khu vực Đông Nam Á” (FbEA – SEA) được thực hiện từ tháng 7/2021 tới tháng 3/2023 tại 4 xã thuộc hai huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị và Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận và 3 phường ở thành phố Hồ Chí Minh – dự kiến sẽ hỗ trợ cho hơn 6.500 người nâng cao kỹ năng điều hành và ứng phó với các rủi ro do các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như lụt lội, hạn hán và nắng nóng theo khung hoạt động của cơ chế hành động sớm dựa trên cảnh báo. Dự án được thực hiện bởi Plan, CARE và tổ chức Tầm nhìn Thế giới và các đối tác, với sự hỗ trợ tài chính của Cơ quan Viện trợ Nhân đạo và Bảo vệ Dân sự - Ủy ban Châu Âu (ECHO).
Trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, xã Thanh là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng thiên tai, lũ lụt nặng nề nhất. Mỗi khi mưa lớn, địa bàn xã Thanh bị chia cắt vì ngập lụt khiến cho việc di chuyển, làm nương rẫy và đến trường của người lớn lẫn trẻ em nơi đây bị ngưng trệ. Đồng thời, việc cơ sở vật chất bị hư hại gây khó khăn trong việc tiếp cận với nguồn lương thực cũng khiến cho cuộc sống của người dân vốn đã khó nay càng thêm vất vả.
Hội thi “Truyền thông phòng ngừa lũ lụt” tại xã Thanh, huyện Hướng Hóa với sự tham gia của 5 đội thi đến từ các thôn trong xã.

Nội dung thi tập trung tuyên truyền về Hành động sớm trong phòng ngừa lũ lụt, các hoạt động về hành động sớm, cảnh báo sớm tại cộng đồng, gia đình địa phương; tuyên truyền, giới thiệu các hoạt động, chia sẻ câu chuyện, bài học kinh nghiệm trong công tác phòng chống thiên tai. Tìm hiểu về thiên tai bão, lũ lụt và công tác phòng chống thiên tai, Tác hại của thiên tai lũ lụt đối với đời sống bà con nhân dân. Biện pháp giảm thiểu rủi ro khi thiên tai xảy ra, truyền thông những vấn đề cơ bản về thiên tai mưa, lũ, bão. Vai trò của người dân trong việc tham gia tuyên truyền phòng chống thiên tai. Các thành viên của các đội thi là thành viên hội phụ nữ, ban xung kích và UBND xã là lực lượng xung kích, nòng cốt ứng phó khi thiên tai thảm họa xảy ra. Các đội thi trải qua 03 phần, gồm: Phần 1: Màn chào hỏi: Giới thiệu đôi nét về các thành viên tham gia hội thi, các nét đặc trưng của thôn mà đội thi sinh sống; Phần 2: Kiến thức tuyên truyền về phòng chống lũ lụt/ thiên tai, tất cả các đội sẽ tham gia cuộc thi “Rung chuông vàng” với bộ câu hỏi về phòng chống lũ lụt/thiên tai và kiến thức về Hành động sớm; Phần 3: phần thi tiểu phẩm: Mỗi đội thể hiện một tiểu phẩm tuyên truyền bằng hình thức sân khấu hoá với nhiều thể loại như: Thơ, ca, hò, vè, kịch..
Nhấn mạnh vai trò của thanh niên trong công tác truyền thông phòng, chống thiên tai và biến đổi khí hậu, tại lễ trao giải, Bà Kalsa Huhtela, Đại diện Plan Phần lan nhấn mạnh “Qua hội thi này các bạn thanh niên bằng kiến thức và kỹ năng của mình phải có những cách làm, cách thức tiếp cận truyền thông mới, phù hợp với cộng đồng, thôn, xóm và từ đó lan tỏa ra cộng đồng. Như vậy, đối với công tác phòng chống thiên tai, thanh niên không chỉ là lực lượng nòng cốt mà còn là lực lượng tiên phong.”
Phát biểu tại buổi lễ, Bà Nguyễn Thị Thanh Vân, Đại diện Plan International tin tưởng, sau kết quả của cuộc thi này, những sáng kiến truyền thông sẽ được phổ biến rộng rãi đến toàn xã, giúp người dân và cộng đồng nâng cao khả năng chống chịu trước thiên tai và biến đổi khí hậu.
Trước tình hình mưa lớn tại tỉnh Quảng Trị thời gian qua, và nguy cơ cao xảy ra lũ lụt, ngày 25/11/2022, Tổ chức Plan International Việt Nam (Plan) phối hợp với Hội CTĐ tỉnh Quảng Trị, Bưu điện tỉnh Quảng Trị và UBND xã Thanh thực hiện Hoạt động cấp phát tiền mặt và hàng hóa hỗ trợ người dân, hành động sớm trước mưa lũ tại xã Thanh, huyện Hướng Hoá.
Hội CTĐ tỉnh Quảng Trị phối hợp với tổ chức Plan, Bưu điện tỉnh Quảng Trị và UBND xã Thanh thực hiện cấp phát tiền mặt hàng hóa cho 130 hộ gia đình nằm trong khu vực ngập lụt nặng và dễ bị tổn thương ở xã Thanh. Hoạt động được thực hiện dựa trên cơ chế hành động sớm, thuộc dự án “Hành động sớm dựa trên cảnh báo – Khu vực Đông Nam Á” (FbEA – SEA). Tại buổi cấp phát, mỗi hộ gia đình nhận được 01 bình chứa nước và thực phẩm; khoản tiền mặt trị giá 3.400.000đ, 4.300.000đ hoặc 5.300.000đ tùy theo số nhân khẩu trong hộ gia đình để mua sắm lương thực, thực phẩm và dụng cụ chằng chống nhà cửa. Ý nghĩa của hoạt động: thay vì giải ngân sau khi thiên tai diễn ra, cơ chế hành động sớm và giải ngân sớm cho hộ gia đình và cộng đồng dựa trên trên khung thời gian cảnh báo do các nhà khoa học và cơ quan chuyên môn đưa ra, việc sử dụng các nguồn lực hỗ trợ nhân đạo sẽ hiệu quả hơn nhiều  theo phương châm đầu tư 1 USD vào công tác phòng ngừa sẽ tiết kiệm 7 USD cho công tác khắc phục, đây cũng nhằm nâng cao khả năng chống chịu của cộng đồng trước thiên tai xảy ra. Tổng số tiền hoạt động dự án đến thời điểm hiện tại đã hỗ trợ 1,8 tỷ đồng.
“Giảm nhẹ rủi ro thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các bộ, ngành, cơ quan địa phương, doanh nghiệp, cá nhân và cộng đồng. Mọi hành động, dù là nhỏ nhất, đều có khả năng mang lại tác động vô cùng lớn. Với những hỗ trợ từ dự án, Hy vọng có thể giảm nhẹ phần nào những rủi ro thiên tai với cộng đồng và nâng cao năng lực phòng chống thiên tai tại cộng đồng” Ông Nguyễn Đình Chiến, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh Quảng Trị phát biểu tại buổi lễ.
Ông Nguyễn Đăng Thục- Điều phối viên Dự án, Tổ chức Plan Quảng Trị cho biết, Dự án hỗ trợ người dân có hoàn cảnh khó khăn, bị ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai, đảm bảo nhu cầu lương thực, thực phẩm, nhu yếu phấm thiết yếu trong một khoảng thời gian. Điểm mới của dự án lần này là nâng cao năng lực, nhận thức của cộng đồng về hành động sớm, thông qua việc cấp phát tiền mặt không điều kiện và có điều kiện hỗ trợ cho người dân. Ngoài ra, việc kích hoạt dự án dựa vào cảnh báo sẻ giúp cho người dân và cộng đồng sẵn sàng chủ động khắc phục điều kiện khó khăn hiện tại để chống chịu với điều kiện thiên tai khắc nghiệt.
Ông Hồ Văn Them – Phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Thanh chia sẻ: Dự án có ý nghĩa lớn đối với người dân xã Thanh, cụ thể là 5 thôn được triển khai. Trong bối cảnh thiên tai, lũ lụt, Dự án giúp giải quyết kịp thời, đáp ứng nhu cầu lương thực, gia cố nhà cửa cho các đối tượng khó khăn trên địa bàn.

Là người được thụ hưởng kinh phí từ dự án, Bà Hồ Thị Phuôn, thuộc hộ nghèo ở thôn Bản 10, xã Thanh nói: “Được nhận số tiền này gia đình tôi có thêm động lực mua thêm dây, tôn lợp mái để chằng chống nhà cửa, gạo, mỳ tôm, dầu ăn, sữa dùng cho cả gia đình trong thời gian mưa đến. Tôi xin cảm ơn Dự án và Uỷ Ban xã đã tạo điều kiện giúp đỡ gia đình.”

Sau khi cấp phát, Hội CTĐ tỉnh phối hợp với Plan International tiến hành đánh giá, giám sát các hộ đã nhận tiền mặt và bồn chứa nước/lương thực bằng cách đi đến từng hộ gia đình, thăm hỏi hỗ trợ, thu thập dữ liệu thông tin phản hồi từ những người dân hưởng lợi từ dự án.

Được biết, Dự án Tăng cường khả năng chống chịu lũ lụt tại cộng đồng và Dự án “Hành động sớm dựa trên cảnh báo – Khu vực Đông Nam Á” (FbEA-SEA) Do Tổ chức Plan International tài trợ với nhiều hoạt động hữu ích và hỗ trợ cho cộng đồng nhằm giảm nhẹ rủi ro thiên tai bền vững trong tương lai.

Thùy Vân